همه چیز درباره ی تیروئید به زبان ساده
همه چیز درباره ی تیروئید به زبان ساده
همه چیز درباره ی تیروئید – غده تیروئید چیست
این غده در جلو و طرفین گردن و مقابل مهره های تحتانی گردن و اولین مهره پشتی قرار دارد.غده تیروئید دارای دو لوب راست و چپ تقریبا به اندازه آلو است که در هر سمت گردن قرار دارد.از تعدادی فولیکول که حاوی مواد زرد رنگ و نیمه مایع هستند به نام کلوئید ساخته شده است.تقریبا ۵ سانتی متر طول،۳ سانتی متر عرض دارد و وزن آن ۳۰ گرم است.
هورمون های تیروئیدی
سلولهای تیروئید هورمون های مختلفی ترشح میکنند.این هورمون ها عبارت اند از
هورمون تیروکسین(T4):این هورمون دارای چهار اتم ید است به همین خاطر اغلب به آن T4 گفته میشود.
هورمون تری یودوتیرونین(T3):این هورمون دارای ۳ اتم ید است.به همین خاطر به آن T3 گفته میشود.
وظیفه دو هورمون T3و T4،تولید ادرار،تجزیه پروتئین ها،افزایش جذب گلوکز توسط سلول ها و ممکن ساختن نمو صحیح مغز است.اما اصلی ترین وظیفه ی T3و T4 ،کنترل فعالیت متابولیک سلول است.
کلسی تونین:این هورمون توسط تیروئید ترشح میشود ولی تحت کنترل TSH(هورمون محرک تیروئید) نیست.وظیفه ی این هورمون این است که هنگامی که سطح کلسیم پلاسمای خون بالا میرود،ترشح شده و با افزایش رسوب کلسیم در استخوان ها ،سطح کلسیم در پلاسمای خون را پایین می آورد.
اختلالات در هورمون های تیروئیدی
کم کاری تیروئید
هنگامی گفته میشود که هورمون تیروکسین کمتر از نیاز بدن تولید شود.در این اختلال عملکرد سلول ها و ارگان های مختلف بدن کند میشود.
علائم کم کاری تیروئید
عرق کردن دست و پا،تپش قلب،افزایش وزن،ریزش مو،بی نظمی در قاعدگی،عصبی شدن،لرزش دست و پا،خشکی پوست،اختلال در خواب
همچنین پیشنهاد می کنیم از مقاله فشار خون چیست نیر دیدن کنید.
پرکاری تیروئید
هنگامی گفته میشود که هورمون تیروکسین بیشتر از نیاز بدن تولید شود.در این اختلال به دلیل ترشح بیش از حد هورمون های تیروئیدی،فعالیت سلول ها و ارگان های بدن افزایش مییابد.به همین علت یکی از شایع ترین علائم پرکاری تیروئید کاهش وزن است.البته باید دقت شود اگر فردی مدت زیادی لاغر بوده ملاک نیست ولی اگر به طور ناگهانی کاهش وزن داشتید به متخصص غدد مراجعه کنید
علائم پر کاری تیروئید
کاهش وزن،ریزش مو،اختلال در خواب،افسردگی و اضطراب،مشکلات پوستی مانند خشکی پوست
پرکاری و کم کاری تیروئید به نوعی یک نوع بیماری خود ایمنی محسوب میشود.زیرا سلول های تیروئیدی به عنوان سلول بیگانه تلقی میشوند و مورد تهاجم سیستم ایمنی قرار میگیرند که نتیجه ی آن با پرکاری یا کم کاری تیروئید بروز پیدا میکند.
تیروئیدیت پس از زایمان چیست
گاهی ممکن است بارداری باعث بروز اختلال در تیروئید شود.به این بیماری تیروئیدیت پس از زایمان گفته میشود که امری موقتی است و با تشخیص پزشک و دارو به راحتی درمان میشود.اما ممکن است با بارداری بعدی مجدد برگردد.
افزایش و کاهش ترشح هورمون های T3 وT4 به چه چیزی وابسته است
هورمون محرک غده تیروئید TSH نام دارد که از هیپوفیز مغز ترشح میشود.وظیفه ی این هورمون کاهش و یا افزایش ترشح هورمون های T3 وT4 است.به این صورت که اگر سطح هورمون های تیروئیدی بیشتر از حد طبیعی افزایش یابد،هیپوفیز با ترشح TSH باعث کاهش ترشح T3 وT4 میشود و اگر سطح این هورمون ها پایین تر از حد طبیعی باشد،هیپوفیز با ترشح TSH باعث تولید بیشتر هورمون های تیروئیدی میشود.
چگونه از بیماری تیروئید مطلع شویم
پزشک معمولا پس از شرح حال گرفتن از شما برای اطمینان برای شما آزمایش خون تجویز میکند.در ازمایش خون میزان ترشح هورمون های T3و T4 شما را بررسی میکنند.همچنین میزان ترشح TSH از غده هیپوفیز بررسی شده تا میزان فعالیت آن مشخص گردد.در اکثر موارد ازمایش خونِ تنها، تشخیص را تایید میکند اما گاهی اوقات ممکن است به صلاح دید پزشک ازمایش های دیگری نیز لازم باشد.
درمان اختلالات تیروئید
معمولا اختلالات تیروئید با داروهای روزانه کنترل و علائم آن درمان میشود.
داروهای تیروئیدی
لووتیروکسین
این دارو در کم کاری تیروئید به عنوان جایگزین هورمون T4 استفاده میشود.
عوارض جانبی:عصبی شدن،بی خوابی،ترمور (لرزش دست)،تاکیکاردی(افزایش ضربان قلب)،طپش قلب،انژین صدری،هیپرتانسیون(پرفشاری خون)،پهن شدن فشار نبض،ایست قلبی،تغییر در اشتها،تهوع،اسهال،سردرد،کاهش وزن،تعریق،عدم تحمل گرما،واکنش های الرژیک پوستی،تب،نامنظمی قاعدگی
همچنین پیشنهاد می کنیم از مقاله سکسکه جنین در دوران بارداری نیر دیدن کنید.
متی مازول
این دارو در پرکاری تیروئید مصرف میشود.
عوارض جانبی:سردرد،خواب الودگی،ورتیگو(سرگیجه)،افسردگی،پارستزی(سوزن سوزن شدن)،راش (یک نوع بیماری پوستی)،کهیر،تغییر رنگ پوست،خارش،سندروم شبیه لوپوس(بیماری خود ایمنی پوستی)،درماتیت اکسفولیاتیو(یک نوع بیماری پوستی)،اسهال،تهوع و استفراغ
کلسی تونین
کلسیم خون را تنظیم میکند به این ترتیب که اگر کلسیم خون زیاد باشد،کلسیم را از خون گرفته و به استخوان ها میدهد و باعث رسوب کلسیم در استخوان ها میشود.
گرد اورنده : زینب محمدی
