چربی خون بالا چیست
چربی خون بالا چیست
امروز خدمت شما هستیم با مقاله چربی خون بالا چیست چربی خون بالا بدین معناست که سطح کلسترول LDL،چربی های تری گلیسیرید و یا هردوی آنها سطح بالایی در خون دارند.سطح بالای این مواد خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش میدهد.
کلسترول خوب و کلسترول بد چیست
برای شناخت این موضوع باید به بررسی لیپوپروتئین ها بپردازیم.لیپوپروتئین ها دارای دو فرم اصلی هستند:
لیپوپروتئین های با غلظت پایین
لیپوپروتئین های با غلظت پایین (LDL) که کلسترول را از کبد به سلول ها حمل میکنند که به اصطلاح به آنها کلسترول بد میگویند.زیرا LDL میتواند با سایر چربی ها و مواد موجود در خون ترکیب شده و باعث انسداد شریان ها،کاهش جریان خون،بیماری های قلبی عروقی،حمله قلبی یا سکته مغزی شود.از این رو پزشکان توصیه میکنند که میزان LDL در خون کم باشد.LDL زیاد بیشتر جنبه ی ارثی دارد و رژیم و ورزش تاثیر چندانی روی کاهش آن ندارد.
اگر بخواهیم تنها یک شاخص لیپیدی(چربی) را به عنوان شاخص خطر بیماری قلبی عروقی انتخاب کنیم،LDL مهم ترین شاخص میباشد.
همچنین پیشنهاد می کنیم از مقاله دیکلوفناک و تاثیر آن بر فشار خون نیر دیدن کنید.
اگر LDL کمتر از(میلی گرم در دسی لیتر) ۱۰۰mg/dl باشد بسیار مطلوب است اما به طور کلی مقدار مناسب آن کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است و اگر از این مقدار بیشتر باشد،کلسترول شخص بالاست و پزشک معمولا برای آن دارو تجویز میکند.کلسترول بالای ۲۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر یکی از عوامل مهم خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است.
درصورتی که بیمار مبتلا به بیماری های قلبی عروقی باشد،بهتر است که سطح LDL را پایین تر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر نگه دارد.
لیپوپروتئین با غلظت زیاد
لیپوپروتئین با غلظت زیاد (HDL) که کلسترول اضافی نا لازم را به کبد باز میگرداند.هم چنین به نظر میرسد در بیماری شریان کرونر قلب اثر محافظتی دارد.(بیماری شریان کرونر قلب هنگامی ایجاد میشود که عروق تغذیه کننده ی بافت قلب با ساخت تدریجی مواد دارای چربی در دیواره هایشان دچار تنگی میشوند که به این حالت آترواسکلروز میگوییم.)به اصطلاح به آن چربی خوب میگوییم.معمولا پزشکان توصیه میکنند که مقدار آن در خون سطح بالایی باشد.در صورتی که HDL کمی داشتید از مکمل های امگا سه،گوجه فرنگی،بادام زمینی و گردو استفاده کنید.
تری گلیسیرید چیست
برخی از تری گلیسیرید ها برای عملکرد برخی سلولهای بدن ضروری اند اما مقدار بیش از اندازه انها ناسالم است.تری گلیسیرید را بیشتر از مواد غذایی مضر با کالری بالا دریافت میکنیم.هنگامی که کالری اضافی در بدن وجود دارد،بدن تری گلیسیرید را تولید میکند و به چربی برای ذخیره سازی تبدیل میشود.
آیا کلسترول خون بالا علائم دارد
در بسیاری از موارد سطح بالای کلسترول هیچ گونه علائمی ندارد.بنابراین ممکن است فردی کلسترول بالا داشته باشد و هیچ گونه اطلاعی از آن نداشته باشد. اما با افزایش سطح کلسترول گاهی علائمی مانند درد قفسه سینه یا تهوع و خستگی رخ میدهد.
علت افزایش کلسترول خون و تری گلیسیرید چیست
بالا بودن سطح کلسترول خون و تری گلیسیرید به مقدار زیادی به رژیم غذایی فرد بستگی دارد.شایع ترین علت شناخته شده برای بالا بودن کلسترول خون ،بالا بودن میزان چربی های اشباع در برنامه غذایی است.چربی های اشباع شده می توانند به میزان قابل توجهی LDL خون را افزایش دهند.اگر غذاهای گیاهی را بررسی کنیم؛ به طور مثال روغن پالم و روغن نارگیل دارای چربی های اشباع هستند اما چربی های اشباع در غذاهای جانوری مانند پنیر،شیر،کره و استیک و …بیشتر یافت میشود.
چربی دیگری که روی سطح LDL خون اثر میگذارد،چربی های ترانس یا اسید های چرب ترانس هستند.این چربی ها سطح LDL خون را بالا برده و سطح HDL خون را پایین می آورند.چربی های ترانس بیشتر در غذاهای فرآوری شده یافت میشوند که تحت فرایندی به نام هیدروژناسیون تولید میشوند.مانند چیپس ها.اما برخی از آنها در محصولات حیوانی نیز یافت میشوند.
سایر علل مانند
- _کم کاری تیروئید
- _نا رسایی مزمن کلیه
- _سوء مصرف الکل
- _سندرم متابولیک
- _سندرم کوشینگ
- _دیابت
- _تنبلی تخمدان
- _مصرف برخی داروها
- _کم تحرکی
- _کشیدن سیگار
نیز میتواند روی کلسترول خون بالا تاثیر بگذارد.هم چنین از هر ۵۰۰ نفر یک نفر میتواند دچار یک اختلال ارثی بنام افزایش چربی خانوادگی (FH) شود.
نگاهی به چربی های اشباع و غیر اشباع و مقایسه آنها
به ازای هر یک گرم در هر دوی این چربی ها ۹ کالری انرژی تولید میشود.اما اثرات چربی خون اشباع و غیر اشباع بر روی کلسترول خون متفاوت است.
به چربی های اشباع (mono unsaturated fat) یا MUF گفته میشود زیرا باند یگانه دارند.همانطور که گفتیم چربی های اشباع میزان LDL یا کلسترول بد را افزایش میدهند و کلسترول وارد خون میشود.چربی های اشباع جامد هستند و در غذاهای حیوانی و غذاهای فراوری شده و روغن بعضی از مواد گیاهی از قبیل روغن خرما،روغن نارگیل و کره کاکائو یافت میشوند.
به چربی های غیر اشباع(poly unsaturated fat) یا PUF گفته میشود زیرا باند چندگانه دارند.این چربی ها برعکس چربی اشباع باعث کاش تری گلیسیرید ها،افزایش کلسترول خوب (HDL) و کاهش کلسترول بد (LDL) میگردند و به این طریق کلسترول وارد کبد میشود.این چربی ها در دمای معمولی مایع هستند.چربی غیر اشباع برای ساخت سلول های مغز،سلامت قلب و نیز برای اعصاب چشم مفید هستند.
رژیم غذای مناسب برای افراد دارای این مشکل
تغذیه سالم باعث کاهش کلسترول بین ۵ تا ۱۰ درصد میشود.برای برخی افراد کاهش کلسترول با تغذیه سالم اسان تر است.مهم ترین نکته برای کاهش سطح کلسترول خون این است که در رژیم غذایی خود مصرف چربی های اشباع را به حداقل برسانیم.برنامه غذایی که شامل فیبر باشد کمک بسیاری به کاهش جذب کلسترول میکند.به عنوان مثال مصرف حلیم،حبوبات،انواع لوبیا،میوه ها،سبزیجات و تمام موادی که دارای فیبر هستند میتواند کلسترول را کاهش دهد.همچنین یک رژیم غذایی سرشار از فیبر معده را پر کرده و احتمال اینکه به سراغ غذاهای چاق کننده بروید کمتر میشود.
فعالیت بدنی برای بهبود کلسترول
فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی سریع،شنا،دوچرخه سواری، برای مدت ۳۰ دقیقه در روز و حداقل ۳ بار در هفته میتواند به بهبود کلسترول خون کمک کند.
نکته مهم
باید توجه داشت که فعالیت بدنی میزان (HDL) یعنی کلسترول خوب را بالا برده ولی روی (LDL) اثری ندارد.
داروهای پایین آورنده کلسترول خون
استاتینها
گروه اصلی داروهای این دسته که به کاهش سطح کلسترول کمک میکند.استاتینها برای بیماران کبدی و برای زنان باردار و شیرده استفاده نمیشود.
یک عارضه نادر استاتینها التهاب عضلات یا به اصطلاح میوزیت می باشد.پس هر نوع درد یا ضعف عضلانی را حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
بهترین موقع مصرف انها عصر می باشد زیرا بیشترین کلسترول موقع شب ساخته میشود.
داروهای این گروه شامل:لوواستاتین،سیمواستاتین،اتوروستاتین، رزوواستاتین میباشد.
توجه : آتورواستاتین که معروف ترین داروی چربی خون میباشد،در کاهش کلسترول خون و به میزان کمتری در کاهش تری گلیسیرید خون نقش دارد. این دارو کم عارضه ترین داروی گروه استاتینها است با این حال ممکن است باعث سردرد،میالژی(درد عضلانی)،افزایش انزیم های کبدی،ضایعات پوستی،اسهال،تهوع و دل درد شود.
تداخل : مصرف هم زمان این دارو با داروهای ضد قارچ،اریترومایسین،جم فیبروزیل،نیاسین ممکن است باعث میوپاتی(ضعف عضلانی) شود.
فیبرات ها
فیبرات ها بیشتر برای افرادی مناسب هستند که کلسترول و تری گلیسیرید آنها هردو بالا باشد.
توجه : مصرف هم زمان فیبراتها با استاتینها مضر است و اگر داروهای ضد انعقاد خون مصرف میکنید با پزشک خود مشورت کنید. داروهای این گروه شامل کلوفیبرات،فنوفیبرات و جم فیبروزیل میباشد.
همچنین پیشنهاد می کنیم از مقاله فشار خون چیست نیر دیدن کنید.
داروهای متصل شونده به اسید های صفراوی
این داروها بلافاصله،قبل یا حین غذا باید مصرف شوند. از این داروها میتوان به کلیسترآمین اشاره کرد که به فرم پودر های بسته بندی میباشد.
داروهایی که جذب کلسترول را کاهش میدهند
بعضی افراد قادر به تحمل استاتینها نیستند.داروی ازتیمایب برای کمک به کاهش کلسترول تولید شده است.این دارو باعث جلوگیری جذب کلسترول از دیواره روده میشود.
کارنیتین
ورزشکاران به عنوان ماده نیروزا برای تولید انرژی بیشتر و افزایش کارایی ورزشی از این دارو استفاده میکنند.کارنیتین یک ماده مغذی است که باعث انتقال چربی ها به داخل میتوکندری(موتور سوخت سلولها)میشود.چربی در میتوکندری میسوزد و انرژی تولید میکند این انرژی صرف فعالیت های بدن میشود.
توجه : ال کارنیتین در داروخانه ها به منظور لاغری به فروش میرسد زیرا مردم بر این باور اند که این ماده سوخت چربی هارا تسریع کرده و موجب مصرف بیشتر چربی ها در افراد چاق و در نتیجه کاهش وزن انها میشود.ولی تاکنون به ثابت نشده است که مصرف مکمل کارنیتین با دوز بالا موجب کاهش وزن شده باشد.
ویروس کرونا
با وجود شیوع ویروس کرونا نباید درمان را خودسرانه قطع کنیم.چرا که اگر این اختلال به موقع درمان نگردد میتواند سبب بروز عوارضی جدی شود.پس همه افراد بالای بیست سال باید به طور منظم آزمایش چربی خون را انجام دهند.
نکته قابل توجه این است که فقط تا زمانی که توصیه های درمانی را ادامه میدهیم،چربی خون در وضعیت مناسب باقی میماند.پس درمان را خودسرانه قطع نکنید و طبق تجویز پزشک به مصرف داروهای خود ادامه دهید.
چربی خون بالا چیست
گرد اورنده : زینب محمدی
