پارچه پشم مرینوس چیست

0 1,626 زمان تقریبی مطالعه 10 دقیقه

فهرست مطالب

استفاده از پشم به عنوان الیاف برای تولید پوشاک از زمان های قدیم مرسوم بوده و انواع مختلفی از این الیاف محبوب وجود دارد. پارچه پشم مرینوس که امروز قصد معرفی آن را داریم با یک نوع معروف از الیاف پشمی به نام پشم مرینوس تولید می شود. در جدول پایین شما به صورت اجمالی با مشخصات این محصول آشنا می شوید و در ادامه می توانید تاریخچه، نحوه، تولید انواع و کاربرد آن را مورد مطالعه قرار دهید.

نام پارچه	پشم مرینوس
عنوان شناخته شده دیگر	پشم اسپانیایی
ترکیبات پارچه	رشته موی شانه و تنیده شده گوسفند مرینوس
میزان تراکم نخ پارچه	بستگی به درجه پشم دارد.
قابلیت تنفس پارچه	متوسط
توانایی جذب رطوبت	بالا
توانایی حفظ گرما	بالا
قابلیت کش آمدن	متوسط
کرکی / گوله شدن	بالا
کشوری که اولین بار پارچه در آن تولید شد	اسپانیا
بزرگترین کشور صادرکننده /تولیدکننده امروزی	استرالیا
دمای شستشوی توصیه شده	سرد، خنک یا گرم
موارد رایج مصرفی	ژاکت، جوراب، پیراهن، لایه های پایه، هودی، لباس، دامن، شلوار، کت سوییت، زیر شلواری، لباس زیر، لباس زیر بلند، پتو

پارچه پشم مرینوس چیست؟

پشم مرینوس یکی از محبوب ترین مواد برای تولید پارچه در جهان است. این پشم از گوسفندان مرینوس گرفته می شود و به دلیل دوام بالا و ارزان بودن از جذابیت بالایی برخوردار بوده و تقاضا برای خرید آن زیاد است. مانند سایر پشم ها، پشم مرینوس نیز در برابر آب مقاوم بوده و جاذب خوبی هم می باشد.

همچنین به دلیل عایق بودن تولید زیر لباس های زمستانی با آن بسیار رایج است. یکی از مشکلاتی که الیاف پشمی در معرض آن هستند خراشیدگی می باشد. پشم مرینوس بسته به نحوه ساخت آن می تواند مجلل و بسیار نرم باشد. انواع مختلفی از پشم مرینوس وجود دارد و نوع ظریف آن می تواند برای ترکیب با الیاف ابریشم و کشمیر مناسب باشد.

تاریخچه پشم مرینوس

با توجه به اطلاعاتی که در دسترس ما قرار دارد می توان گفت گوسفند مرینوس در طی قرون ۱۲ و ۱۳ در بخش های جنوبی اسپانیا ظاهر شده است. منشاء این گوسفند هنوز هم محل بحث است. بعضی از محققان می گویند که مرینوس نژادی است که از مراکش وارد اسپانیا شده و برخی دیگر ادعا می کنند که این گوسفند حاصل تولید مثل گوسفند اسپانیایی و قوچ مراکشی می باشد. با این وجود گوسفند مرینوس ویژگی های هر دو نژاد گوسفند اروپایی و عربی را دارد و واضح است که این گوسفندان با دقت پرورش داده شده اند تا بهترین الیاف ممکن را تولید کنند.

در دورانی که اسپانیا در اشغال مسلمانان بود تولید این پشم اهمیت چندانی نداشت و اولین سوابق تاریخی که به صورت حتمی مربوط به پشم مرینوس است به اوایل قرن ۱۵ بر می گردد. اخیراً آزمایشات ژنتیکی که بر روی گوسفندان مرینوس مدرن انجام شد نشان دهنده آن است که این حیوان حاصل تولید مثل متعدد بین گوسفند چورو اسپانیایی، گوسفند پشم دار ایتالیایی و حتی نژادهای گوسفند انگلیسی می باشد و نمی توان گفت دقیقاً در کدام نقطه از تاریخ این پیوندها رخ داده است.

سوای از آن که منشاء دقیق گوسفند مرینوس کجاست، این حیوان اهلی با نژاد پشم دار خود تقریباً به تنهایی باعث شده بود تا اسپانیا به رقیب مستقیم انگلستان تا انتهای قرن ۱۵ در بازار پشم اروپا تبدیل شود.

می توان گفت در طول قرن شانزدهم به دلیل محفوظ ماندن استفاده پشم به صورت بومی در انگلستان، تاجران اسپانیایی توانستند انحصار بازار پشم اروپا را از آن خود کنند. هر ساله چوپانان اسپانیایی با تغییر فصل، گله های خود را از شمال به جنوب می بردند و در آن برهه زمانی صادرات پشم مرینوس نقش مهمی را در اقتصاد اسپانیا ایفا می کرد.

تا قرن ۱۸ صادرات گوسفند مرینوس زنده جرمی بزرگ در اسپانیا تلقی می شد. با این وجود بازرگانان اسپانیایی بنا به سفارش کشور سوئد تعدادی از گوسفندان مرینوس را به آنجا صادر کردند. مدتی بعد از آن و با ایجاد روابط خانوادگی بین خادان سلطنتی اسپانیا و انگلیس، تعداد زیادی از گوسفندان مرینوس به جزایر بریتانیا صادر شدند. از اینجا به بعد صادرات گوسفند مرینوس عمومی شد و طولی نکشید که این گوسفند در بیشتر کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار گرفت.

امپراطوری مرینوس استرالیا

با وقوع جنگ های ناپلئونی در قرن ۱۸ صنعت پرورش مرینوس در اسپانیا از بین رفت و تولید پشم مرینوس در باقی کشورهای اروپایی نیز آسیب زیادی دید. با این وجود درست قبل از ظهور ناپلئون، کارآفرینان خبره نژاد مرینوس را در بعضی از مستعمرات جدید بریتانیا از جمله استرالیا و آفریقای جنوبی گسترش داده بودند.

تجارت پشم مرینوس در آفریقای جنوبی هیچوقت به حجم قابل توجهی نرسید، در عوض تعداد اندکی از گوسفندان مرینوس که برای اولین بار به استرالیا صادر شده بودند توانستند اقتصاد کل قاره را شکل دهند. تلاشی که در ابتدا برای استعمار استرالیا رخ داد فاجعه آمیز بود اما با این حال تا سال ۱۸۱۰ استرالیا تبدیل به خانه بیش از ۳۰ هزار گوسفند شد و جمعیت این حیوانات به سرعت در مناطق نیمه گرمسیری و نیمه خشک افزایش پیدا کرد.

پشم مرینوس امروزی

به طور شگفت انگیزی در حال حاضر استرالیا خانه بیش از ۷۱ میلیون گوسفند است که حدوداً ۵۱ میلیون آنها از نژاد مرینویس می باشند. گوسفند مرینوس در سایر نقاط جهان به خصوص در ایالات متحده نیز پرورش می یابد اما همواره استرالیا پایتخت بی چون و چرای گوسفند در جهان می باشد. در حال حاضر منشاء اکثر پشم های مرینوس در جهان استرالیا بوده و تجارت پشم بخش بسیار مهمی از اقتصاد آن را تشکیل می دهد.

با گذشت قرن ها نحوه استفاده از پشم مرینوس تا حدودی تغییر کرده است. به عنوان مثال امروزه استفاده از این پشم برای لباس های غیر رسمی و عایق بسیار رایج بوده و کمتر در پوشاک رسمی به کار می رود. علیرغم اینکه این پارچه از قیمت نسبتاً ارزانی برخوردار بوده و برای همگان در دسترس است، همچنان به عنوان یکی از نرم و مجلل ترین پارچه های حال حاضر دنیا به حساب می آید.

نحوه تولید پارچه پشم مرینوس

فرآیند تولید پشم مرینوس به چند مرحله مجزا تقسیم می شود که در ادامه با آن آشنا می شوید.

مرحله اول : چیدن پشم

نژادهای مختلف مرینوس در بازه زمانی متفاوتی آماده قیچی شدن می شود. پشم بعضی از مرینوس ها ۲ تا ۳ ماه یکبار کوتاه می شود اما بعضی دیگر هر ۶ ماه و یا بیشتر آماده می شوند. این گوسفند قابلیت آن را دارد که سالیانه ۳ الی ۱۸ کیلوگرم پشم تولید کند. به پشمی که تازه چیده می شود “روغنی ((greasy” می گویند و دلیل آن این است که پشم تازه چیده شده آغشته به روغن پوست گوسفند است.

مرحله دوم : شانه زدن و تمیز کردن

در این مرحله پشم روغنی را تمیز کرده و بر اساس درجه کیفیت طبقه بندی می کنند. سپس به منظور جدا سازی الیاف از یکدیگر و زدودن ناخالصی های باقی مانده، با ابزاری مخصوص که دندانه هایی تیز دارد آن را شانه می زنند تا به صورت رشته هایی نازک و بلند در بیاید. هم اکنون این رشته ها آماده ی ریسیدن هستند.

مرحله سوم : ریسندگی

لازم است که درجات مختلف پشم مرینوس هر کدام جداگانه ریسیده شود. در ادامه برای آماده سازی فرآیند بافت رو قرقره ها قرار می گیرند.

مرحله چهارم : کشبافی یا بافندگی

بیشتر پارچه های مرینوس با الگوی بافت ساده و یا جناغی تولید می شوند. همچنین بافت این پارچه توسط دستگاه های بافندگی صنعی نیز امکان پذیر است. نخ هایی که قرار است برای پارچه های چند رنگ به کار بروند قبل از عمل بافندگی ویا کشبافی به طور مجزا رنگ می شوند.

مرحله پنجم : رنگ کردن و ارسال

بعضی اوقات اگر پارچه مرینوس تنها یک رنگ داشته باشد پس از کشباف یا بافته شدن آن رنگ می شود. پارچه مرینوس به صورت طبیعی ضد شعله بوده و بسیار کم پیش می آید که در معرض مواد ضد آب و یا سایر مواد شیمیایی قرار بگیرد.

انواع پارچه پشم مرینوس

پشم مرینوس بر حسب درجه طبقه بندی می شود. هرچه عرض الیاف بر حسب میکرون که برای تولید پارچه استفاده می شود کمتر باشد، درجه آن بالاتر است. در ادامه می توانید چند نمونه از درجات رایج پشم مرینوس را مشاهده کنید.

پشم مرینوس پهن

عرض این پشم ۲۳ الی ۲۴٫۵ میکرون بوده و به مرینوس مقاوم نیز نامیده می شود. این محصول زبرترین و در عین حال مقاوم ترین نوع پارچه مرینوس است. پشم پهن برای ترکیب با مواد ظریف مانند ابریشم و یا پنبه مناسب نمی باشد. به دلیل زبر بودن این محصول معمولاٌ از آن برای تولید لباس های بیرونی و سایر کاربردهای نساجی که با پوست تماس در تماس نیستند استفاده می شود.

پشم مرینوس متوسط

عرض این پشم ۲۲٫۹-۱۹٫۶ میکرون بوده و بعضی مواقع برای تولید لباس هایی که نزدیک به پوست پوشیده می شوند مناسب است. با این حال پشم متوسط بیشتر برای بیلزر، پتو و سایر کاربردهایی که در آن ها درجه خاصی از زبری نیاز است استفاده می شود.

همچنین می توانید از مقاله پارچه کشمیر نیز دیدن فرمایید

پشم مرینوس ظریف

عرض این پشم ۱۹٫۵-۱۸٫۶ میکرون بوده و بیشتر لباس های تولید شده با پشم مرینوس در بازار از این نوع می باشند. اگر چه پشم مرینوس ظریف از قیمت بالایی برخوردار نیست اما با این حال تقریباً به اندازه پشم کشمیر و آنگورا مجلل است.

پشم مرینوس مرغوب

عرض این محصول ۱۸٫۵-۱۵ میکرون می باشد و در این درجه پشم مرینوس رقابت خود را با دیگر پشم های مرغوب آغاز می کند. تولید پشم مرینوس مرغوب تنها در مقادیر کم امکان پذیر بوده و همین موضوع باعث افزایش قیمت آن می شود.

پشم مرینوس بسیار ظریف

عرض این پشم ۱۵-۱۱٫۵ میکرون بوده، کمیاب و لوکس ترین نوع پشم مرینوس به حساب می آید که از قیمت بالایی برخوردار بوده و همتراز با پشم های بسیار نرم دیگر مانند کشمیر، آنگورا و باقی است.

کاربردهای پارچه پشم مرینوس

اکثراً تولیدکنندگان پارچه از پشم مرینوس برای تولید پوشاک استفاده می کنند و این محصول کاربرد محدودی در لوازم خانگی دارد.

استفاده در پوشاک

یکی از محبوب ترین کاربردهای پشم مرینوس تولید پیلور می باشد. الیاف به کار رفته برای تولید انواع پشم مرینوس ظریف بوده و به اندازه الیاف پنبه ای و بلکه بیشتر نرم می باشند. به همین خاطر این ماده برای تولید پلیورهای سبک وزن که مستقیماً رو پوست پوشیده می شوند مناسب است. همچنین شما می توانید پیراهن، بلوز و یا حتی رکابی های ساخته شده با پشم مرینوس را در بازار پیدا کنید.

اکثراً از پشم های خشن تر برای تولید بلیزر استفاده می شود اما می توان از پشم های مرینوس نیز برای ساخت آن استفاده کرد. به علت دوام، نرمی و حفظ گرما این محصول برای تولید لباس های زیر بلند و یا لایه های پایه ایده آل است. همانطور که پیش تر گفته شد شما می توانید هر نوع لباس عایقی را با استفاده از پارچه مرینوس تولید کنید اما این پارچه بیشتر برای لباس های روزمره و یا ورزشی استفاده می شود و جایگاه خاصی در بین لباس های مجلل و یا رسمی ندارد.

استفاده در لوازم خانگی

به دلیل آن که پشم مرینوس بسیار عایق است، معمولاً از آن برای تولید پتو استفاده می کنند و یا به عنوان لایه میانی در روسری و تشک به کار می رود. همچنین به دلیل نرمی مجلل و حفظ حرارت قابل توجه ، جزو مواد محبوب برای تولید پتوهای تزئینی به حساب می آید.

محل تولید پارچه پشم مرینوس

استرالیا با تولید چیزی حدود ۳۵۰ میلیون کیلوگرم پشم در سال، بزرگترین صادرکننده پشم مرینوس در جهان شناخته می شود. همانطور که گفته شد این کشور بیشترین جمعیت گوسفند مرینوس را درون خود جا داده و هم اکنون تولید پشم بخشی جدایی ناپذیر ازسبک زندگی روستاییان ساکن آن شده است. با این وجود مقدار قابل قبولی از پشم مرینوس در آفریقای جنوبی و ایالات متحده تولید می شود.

تاثیر پارچه پشم مرینوس بر محیط زیست

می توان گفت به صورت کلی پشم مرینوس یکی از کم اثرترین محصولات نساجی بر روی محیط زیست است. برای تولید پشم مرینوس از هیچ نوع کود، آفت کش و یا مواد شیمایی کشاورزی استفاده نمی شود و بیشتر تولید این محصول در مناطقی رخ می دهد که گوسفندان آزادانه به صورت طبیعی و بدون آسیب رساندن به اکوسیستم محلی می توانند در آن چرا کنند. پشم مرینوس ذاتاً زیست تخریب پذیر بوده و به آلودگی پلاستیکی کمک نمی کند. افزون بر این شما لازم نیست این پارچه را در معرض مواد ضد شعله و سایر مواد محافظت کننده ای که امکان دارد شامل مواد شیمایی مضر باشند قرار دهید.

شاید بتوان گفت مهم ترین تاثیر منفی زیست محیطی تولید پشم مرینوس فرسایش خاک است. اگر گوسفندان مرینوس به درست نچرند، می توانند به گیاهان و خاک محیط پیرامون خود آسیب برسانند و به طور موثری بخش بزرگی از محل چرای خود را خشک و بی حاصل کنند. در اینجا روش های پایدار به کمک تولیدکنندگان آمده و آنها با استفاده از این روش های به راحتی با این آسیب محیطی مقابله می کنند.

متاسفانه از جنبه اخلاقی پرورش دهندگان گوسفند مرینوس این حیوانات را مورد آزار و اذیت قرار می دهند. فعالان حقوق حیوانات توجه ویژه ای به عمل قاطر زدن کرده اند. این عمل شامل برداشتن پوست اطراف مقعد و غدد جنسی گوسفندان است که برای جلوگیری از نوعی عفونت انگلی کشنده و دردناک به نام حمله مگس (( flystrike انجام می شود.

زمانی که پوست محل برداشته شده دوباره رشد می کند بر روی آن پشم در نمی آید و گوسفندان کمتر در معرض مگس زدگی قرار می گیرند. با این وجود، حتی اگر در اوایل زندگی گوسفندان مورد قاطر زدن قرار گیرند، مرینوس های استرالیایی و سایر آنها در نقاط مختلف جهان اجازه ی در ادامه اجازه ی چرییدن دارند و به ندرت پیش می آید که دوباره آن محل مورد پشم چینی قرار گیرد.

نحوه قیمت گذاری پارچه پشم مرینوس

با اینکه پشم مرینوس از نرمی بالایی برخوردار است، عموماً جزو ارزان ترین پارچه های پشمی به حساب می آید. می توان گفت دلیل این موضوع آن است که پرورش گوسفند مرینوس در استرالیا به صورت گسترده صورت می گیرد و عرضه این محصول مشکلی در تامین تقاضا ندارد. اکثر درجات پشم مرینوس قیمت کمتری ازدیگر پشم های نرم مانند کشمیر و موهر دارد و در بعضی موارد نوع فراوان آن می تواند به اندازه پنبه ارزان باشد. همچنین بالاترین قیمت در بین پشم های مرینوسی مربوط به انوع مرغوب و ارگانیک آن می باشد.

گواهینامه های پارچه پشم مرینوس

برخی از گواهینامه های رسمی برای این محصول وجود دارند که در ادامه با آنها آشنا می شوید.

وولمارک (Woolmark)

وولمارک نهاد اولیه ای است که برای تایید پشم مرینوس وجود دارد. همچنین این کمپانی و مارک پشمی بسیار محبوب تنها محصولات پشمی که با استفاده از روش های پایدار و بدون ظلم به حیوانات ساخته شده باشند را تایید می کند.