همواره انتخاب پارچه مناسب برای دوخت لباس های مجلسی یکی از دغدغه های اشخاص به حساب می آید، چرا که انواع مختلفی از پارچه ها در بازار وجود دارند و برای شناسایی ویژگی ها و کاربرد هر یک باید زمان زیادی گذاشت. امروز قصد داریم پارچه ساتن را که از محبوب ترین پارچه های مورد استفاده برای دوخت لباس مجلسی و شب می باشد را به شما معرفی کنیم.

پارچه ساتن چیست؟

ساتن پارچه ای براق و لطیف است که از الیاف ابریشم، پلی استر و نایلون برای تولید آن استفاده می شود. این پارچه کاربردهای مختلفی داشته و از قیمت نسبتاً مقرون به صرفه ای برخوردار است.

یکی از نکاتی که باید به آن اشاره کرد این است که اشخاص تصور دارند ساتن تنها نوعی پارچه است در صورتی که ساتن جزو سه بافت اصلی نساجی نیز محسوب می شود. تعدادی زیادی از پارچه ها وجود دارند که از روش ساتن بافت می شوند اما ممکن است خودشان ساتن نباشند. برای مثال پارچه ونیزی را می توانیم نام ببریم که نوعی پارچه بوده و با بافت ساتن تولید می شود.

اگر بخواهیم از نظر بافت پارچه ساتن را دسته بندی کنیم به دو دسته ساتن های تاری و ساتن های پودی تقسیم می شوند که در ادامه شما را به صورت اجمالی با این دو آشنا می کنیم.

ساتن های تاری

زمانی که تارهای پارچه بیشتر بر روی بافت سطحی قرار بگیرند به آن ساتن بافتی گفته می شود. حاصل این نوع قرار گیری تارها پارچه ای لطیف و درخشنده است. از انواع این ساتن ها می توانیم به دوشس و یا کرپ اشاره کنیم.

ساتن های پودی

در این نوع ساتن تراکم نخ روی پارچه از پشت آن بیشتر بوده و پودها بیشتر در بافت پشتی قرار می گیرند. نتیجه چنین بافتی ایجاد پارچه ای درخشنده و مقاوم است که از آن برای تولید لباس کار و یا کت استفاده می شود. در برخی موارد تولیدکنندگان به خاطر اینکه بتوانند از ساتن های پودی در لباس های آستری و خواب استفاده کنند، در هنگام تولید ساتن پودی از نخ های شانه شده موازی استفاده می کنند.

تاریخچه پارچه ساتن

می توان گفت از نظر تاریخی پیدایش این پارچه به قرون وسطی بر می گردد. در این دوره کشور چین تولید کننده پارچه ساتن بوده و اولین بافت ساتن در گوانگژو به وجود آمد. برخلاف ساتن امروزی که بعضاً در ترکیبات خود پلی استر و نایلون دارد، آن را به صورت کامل از الیاف ابریشمی تولید می کردند‌. علت گسترش این پارچه به خاورمیانه و کشورهای غربی را می توان جاده ابریشم دانست که در آن زمان از اهمیت اقتصادی بالایی در دنیا برخوردار بود.

در قرن دوازدهم برای اولین بار ساتن در کشور ایتالیا تولید شد و همین موضوع باعث شد تا در قرن چهاردهم این پارچه از محبوبیت بالایی بین اروپاییان برخوردار شود. در ادامه این مطلب ما شما را با کاربردهای مختلف این پارچه آشنا می کنیم اما شاید برایتان جالب باشد که رویه مبلمان کاخ ورسای فرانسه از پارچه ساتن می باشد.

ویژگی های پارچه ساتن

درخشندگی و لطافت : لطافت در خور توجه و براق بودن از اصلی ترین ویژگی های این پارچه می باشد که محبوبیت آن را بالا برده است. دلیل این موضوع نحوه قرار گیری تار و پود در بافت ساتن است که باعث به وجود آمدن رویه ای براق و لطیف و پشتی ساده و مات می شود.

ریزش مناسب : به خاطر پایداری و تراکم خوب الیاف در بافت ساتن از ریزش زیبایی برخوردار است و به خوبی بر روی اندام می نشیند، همین دلیل موجب می شود تا برای دوخت لباس شب و یا پرده مناسب باشد. همچنین تفاوت هایی بین ریزش ساتن های مختلف وجود دارد که باعث می شود هر کدام برای دوخت برخی لباس ها بهتر باشند. به طور مثال پارچه های ساتن حریر بیشترین ریزش و پارچه های ساتن امریکایی که به آن ساتن مات نیز گفته می شود کمترین ریزش را دارند.

وزن کم و تراکم بالای نخ : یکی از دغدغه های افردا به هنگام خرید پارچه برای دوخت لباس مقدار وزن آن است و بعضاً سنگینی لباس می تواند برای آنها آزار دهند باشد. از این لحاظ در مورد پارچه ساتن شما نگرانی نخواهید داشت چرا که وزن بسیار کمی دارد. همچنین این پارچه با وجود وزن کم خود از تراکم نخ بالایی برخوردار است که باعث می شود تا دیگر نیازی به آسترکشی نداشته باشد.

مقاوم در برابر چین و چروک : از اتفاقات رایجی که در پارچه رخ می دهند چروک شدگی است که در برخی از پارچه ها میزان بالای این اتفاق می تواند باعث کلافگی مصرف کننده شود. خوشبختانه در این مورد هم پارچه ساتن عملکرد خوبی داشته نسبت به سایر پارچه ها چروک پذیری کمی دارد.

تنوع طرح و رنگ : این پارچه در طرح ها و رنگ های گوناگونی عرضه می شود که می تواند دست شما را در انتخاب باز بگذارد.

معایب پارچه ساتن

این پارچه معایبی هم دارد که دانستن آن ها خالی از لطف نیست. ساتن به خاطر نوع بافت و درخشندگی بالا به سرعت لک می شود. همچنین سبکی و تراکم بالای نخ باعث می شود تا بیشتر در معرض نخ کش شدن قرار بگیرد، شما می توانید برای کمتر شدن احتمال نخ کشی و یا در رفتگی از پارچه های ساتن با درجه کیفی بالا استفاده کنید.

از معایب دیگر این پارچه سر خوردن پارچه است که کار را در برش و دوخت برای شما سخت می کند.

انواع پارچه ساتن

پارچه های ساتن با توجه به الیاف به کار رفته و نحوه بافت از تنوع خوبی در بازار برخوردارند که در ادامه برخی از آنها را به شما معرفی می کنیم.

ساتن معمولی 

اولین مورد که قصد معرفی آن را داریم ساتن معمولی است. لطافت و درخشندگی این ساتن بالا بوده و از ریزش مناسبی هم برخوردار است.

ساتن حریر 

این نوع ساتن وزن درخشندگی متوسطی داشته و وزن آن کمتر است. همچنین به دلیل لطافت خاصی که دارد از آن برای دوخت لباس های سبک و یا شال و روسری استفاده می شود.

ساتن دوشس 

ساتن دوشس در بین انواع ساتن ها از نظر وزنی سنگین محسوب می شود اما همچنان از پارچه ابریشمی وزن آن کمتر است. دلیل این موضوع استفاده از الیاف دیگر در ترکیی با ابریشم نظیر پلی استر و ریون می باشد. همچنین نسبت به ساتن معمولی درخشندگی کمتری داشته و به صورت تک رنگ برای دوخت لباس عروس و یا لباس شب از آن استفاده می شود.

ساتن کرپ 

این ساتن دو رو بوده و برای تولید این نوع ساتن به صورت ترکیبی از نخ های چند رشته ای و کرپ تابدار استفاده می شود‌. بر حسب الیاف به کار رفته و نوع نخ هایی که برای بافت آن استفاده می شود جنس و ظاهر آن متفاوت است. توجه داشته باشید که در هنگام دوخت این پارچه به منظور جلوگیری از کاهش کیفیت از سوزن های بسیار ریز استفاده کنید.

دلیل محبوبیت این ساتن چروک پذیری کم آن است و قرار گرفتن نخ های کرپ در پشت این پارچه باعث لختی آن می شود‌. همچنین دارای کشش خوبی در سمت پود است. این پارچه برای دوخت لباس شب مناسب بوده و از رنگ مشکی آن بعضاً برای دوخت چادر هم استفاده می شود. قیمت این پارچه نیز مقرون به صرفه است.

ساتن نگین دار

اگر به دنبال پارچه ساتن تزئینی هستید ساتن نگین دار گزینه مناسبی است. از این پارچه معمولاً برای دوخت لباس های شب و یا خرج کار استفاده می شود. می توان گفت این پارچه چندان برای کاربردهای روزمره مناسب نیست اما گزینه مناسبی برای دوخت روتختی و کوسن به شمار می رود.

ساتن چارموس 

نام این ساتن از لغت انگلیسی (Charmer) گرفته شده و از ریزش معمولی و وزن کم برخوردار می باشد. همچنین ویژگی های سنّتی ساتن مانند روی براق و پشت مات را دارا بوده و از آن برای تولید انواع لباس استفاده می شود.

ساتن آمریکایی

این پارچه جزو ساتن های مات به حساب می آید و جدیداً مورد استقبال خوبی قرار گرفته است. ساتن امریکایی وزن سنگین تری نسبت به باقی ساتن ها داشته و همین موضوع باعث می شود تا لباس حالت ایستایی بهتری داشته باشد. همچنین از مقاومت خوبی برخوردار می باشد. از این پارچه برای دوخت انواع پوشاک مردانه و زنانه نظیر پیراهن، دامن کت، شلوار و… استفاده می شود.

ساتن عروس

ساتن عروس یکی از شناخته شده ترین ساتن ها به حساب می آید و از درخشندگی بالایی برخوردار است. می توان گفت از دیگر ساتن ها تراکم نخ بالاتری دارد و به نسبت ساتن های مات احتمال در رفتن نخ های آن کمتر است.

باید از این پارچه به خوبی مراقبت کرد چرا که مقاومت آن کم است و اگر در هنگام دوخت اشتباه رخ دهد به راحتی بر روی لباس درز ایجاد شده قابل مشاهده خواهد بود. توصیه ما به شما این است که از سوزن های بسیار ریز برای دوخت آن استفاده کنید. ساتن عروس برای دوخت لباس عروس و انواع لباس های شب مناسب است.

ساتن تافته

ساتن بعدی که به شما معرفی می کنیم ساتن تافته است که به نسبت سایر ساتن ها آهار بیشتری بر آن زده شده و ریزش کمتری دارد. به دلیل دوام بالای این پارچه برای دوخت لباس هایی مانند مانتو و شومیز گزینه مناسبی به حساب می آید.

ساتن بارونت

اگر به دنبال درخشندگی بسیار هستید ساتن بارونت جزو براق ترین ها به حساب می آید. برای تولید این ساتن از نخ های تار ابریشم مصنوعی و نخ های پود پنبه ای استفاده می شود.

ساتن آستری

ساتن آستری سطح نرم و براقی داشته و حالت ایستایی بهتری هم نسبت به ساتن های ابریشمی و انواع پارچه ژرسه دارد.

ساتن مسالین

برای تولید مسالین معمولاً از ریون که همان ابریشم مصنوعیست استفاده می شود. این پارچه هم جزو ساتن های درخشنده به حساب آمده و وزن سبکی دارد.

ساتن کشی 

ساتن کشی مقاومت بالایی داشته و از خاصیت کشسانی مناسبی برخوردار است. میزان این کشسانی با توجه به کیفیت آن متفاوت است. همچنین این محصول چروک پذیری بسیار کمی دارد.

ساتن اسلیپر

این پارچه از وزن متوسطی برخوردار بوده و آن را به شکل فشرده می بافند. ظاهر بخش زیرین پارچه اسلیپر شبیه به کتان است و از آن برای دوخت لباس، کفش و اکسسوری استفاده می شود.

ساتن شیشه

می توان گفت ساتن شیشه در بین سایر ساتن ها از ساختار منحصر به فردی برخوردار است. برای بافت زمینه این ساتن از ژرژت حریری و برای بافت رویه آن از ساتن استفاده می شود.

ساتن پنه

از دیگر پارچه های ساتن براق می توان به ساتن پنه اشاره کرد. این پارچه شبیه به پارچه مخمل می باشد.

ساتن مبلی

همانطور که گفته شد پارچه ساتن کاربردهای بسیار متنوعی دارد و از آن به دلیل طرح و درخشندگی برای روکش وسایل خانه نظیر مبل استفاده می شود. در نظر داشته باشید که به دلیل لختی این پارچه، ممکن است مدام از روی مبل سر بخورید، همچنین پیش تر نیز اشاره شد که این پارچه خیلی سریع لک می شود.

کاربردهای پارچه ساتن

ساتن کاربردهای بسیار مختلفی دارد، اوایل از این محصول بیشتر برای روکش وسایل منزل استفاده می کردند. جالب است بدانید کاخ لویی چهاردهم که در ورسای فرانسه بود از این پارچه برای روکش مبلمان خود بهره برده بود. با گذشت زمان این پارچه توانست به خیاطی های خانگی جهت دوخت لباس راه پیدا کند.

از جمله کاربردهای این پارچه می توانیم به دوخت لباس شب، لباس زیر، لباس عروس، کت و شلوار، لباس راحتی، کلاه، کراوات آستر داخلی اشاره کنیم. همچنین برای اثاثه ای نظیر ملافه، روتختی پرده، روکش کیف و کفش هم کاربرد دارد.

نحوه دوخت و دوز پارچه ساتن

اولین نکته که بسیار هم مهم است استفاده از سوزن های تیز جهت جلوگیری بافت پارچه می باشد‌.

اگر برای الگو قصد علامتگذاری داشتید از پشت پارچه استفاده کنید‌.

همچنین زمانی که قصد فیک کردن بر روی الگوی پارچه را داشتید از سوزن ته گرد استفاده کنید.

همچنین می توانید از مقاله پارچه پلی استر نیز دیدن فرمایید.

به دلیل سر خوردن پارچه حتما حواستان باشد که پارچه و الگو با هم میزان باشند‌.

استفاده از قیچی های زیگزاگی به هنگام برش می تواند از ریش ریش شدن پارچه جلوگیری کند.

تا جایی که می توانید سعی کنید به هنگام دوخت خطا نداشته باشید چرا که بعد از شکافتن جای سوزن بر روی پارچه باقی می ماند.

استفاده از پایه نچسب خیاطی هم می تواند شما جهت جلوگیری از در رفتن پارچه کمک کند.

تفاوت پارچه ساتن و ابریشم و نحوه تشخیص آن ها

بسیاری از اشخاص این دو پارچه را با یکدیگر اشتباه می گیرند، بنابراین تصمیم گرفتیم تا در این بخش به تفاوت های این دو بپردازیم تا شما هم بتوانید آن ها را از یکدیگر تشخیص دهید.

در ابتدا باید گفت بنیادی ترین تفاوت این دو پارچه به منشاء مواد اولیه آنها باز می گردد. پارچه های ابریشمی همانطور ‌که از نامشان پیداست از ابریشم تهیه می شوند و کاملاً طبیعی هستند، اما ساتن ها از ترکیب الیاف طبیعی نظیر پنبه و ابریشم با انواع الیاف مصنوعی مانند پلی استر، استات و یا نایلون ساخته می شوند.

اضافه کردن این الیاف ویژگی های به خصوصی به پارچه می دهد به عنوان مثال زمانی که پلی استر و استات از طریق روش خاصی به پارچه افزوده می شتند لطافت پارچه های ساتن را افزایش می دهند. همچنین استفاده از الیاف نایلونی به منظور افزایش مقاومت پارچه های ساتنی صورت می گیرد.

یکی از راه های تشخیص این دو پارچه تفاوت وزنی آنها است. پارچه های ساتنی از وزن بسیار کمتری نسبت به پارچه های ابریشمی برخوردارند و به همین دلیل برای دوخت لباس های چین دار و یا لباس عروس از آن ها بیشتر استفاده می شود.

همچنین به دلیل استفاده از الیاف مصنوعی در ترکیاب پارچه ساتنی اگر شما یک تار از این پارچه را آتش بزنید نخ در حین سوختن جمع می شود، در صورتی که پارچه های ابریشمی به هنگام سوختن جمع نمی شوند.

تفاوت قیمت بین این دو پارچه هم راه مناسبی برای تشخیص می باشد، چرا که پارچه های ابریشمی به دلیل طبیعی بودن از قیمت بالاتری برخوردار هستند، در عوض پارچه های ساتنی ارزان تر بوده و تنوع بیشتری دارند.

نحوه نگهداری از پارچه ساتن

به صورت کلی ساتن پارچه ای روزمره نیست و اگر به دنبال پارچه ای برای استفاده مکرر هستید کتان گزینه مناسبی به حساب می آید.

به دلیل ظرافت بیش از حد این پارچه، بهترین راه برای تمیز کردن این پارچه سپردن آن به خشک شویی است. اگر قصد دارید خودتان آن را شستشو دهید اولویت با شستشوی دستی است و اگر با ماشین لباسشویی قصد دارید آن را بشویید طبق مراحلی که در ادامه آورده می شود عمل کنید.

ابتدا ماشین لباسشوسی را بر روی دور پایین قرار دهید و دمای آب را بر روی ۳۰ درجه بگذارید. سپس از مایع نرم کننده برای شستشوی این پارچه استفاده کنید و توصیه ما این است که از خشک کن استفاده نکنید. در انتها پارچه را از ماشین لباسشویی خارج کنید و به جای آویزان کردن بر روی حوله ای پهن کنید تا در معرض هوا خشک شود.

توجه داشته باشید هنگامی که پارچه شما لک گرفت هر چه زودتر نسبت به پاکسازی آن بپردازید. همچنین ممکن است برخی از ساتن های گران قیمت پس از شستشو با ماشین لباسشویی سطح ناهمواری پیدا کنند که به منظور جلوگیری از این امر می توانید آن را با دست شستشو دهید. در آخر باید گفت یکی از مشکلات رایج اشخاص هنگام شستشو این پارچه با آب ایجاد لکه بر روی پارچه است.

برای اتو کردن این پارچه هم دمای اتو رو پایین بگذارید و از بخار استفاده نکنید. به دلیل ظرافت ساتن هیچوقت اتو را مستقیم بر روی آن نگذارید و هر زمان قصد اتو کشیدن داشتید پارچه را از پشت اتو کنید.

نحوه قیمت گذاری پارچه ساتن

عوامل مختلفی نظیر درجه کیفی محصول، تراکم و ضخامت، میزان ریزش و چروک پذیری بر روی قیمت آن موثر هستند. شما می توانید قبل از آنکه اقدام به خرید این پارچه کنید عکس لباس مد نظر خود را به طراح و یا خیاط نشان دهید تا شما را راهنمایی کنند‌.